Columns

Dit is de nieuwste column. Alle andere columns komen in de lijst hiernaast. Klik er op om het hieronder te kunnen lezen.

De tijdgeest

Ton Heijboer, 2018-03

Kent u de Vlaamse schrijver Johan Daisne?
Magisch-realistisch noemde onze literatuurdocent zijn oeuvre.
Die leraar was idolaat van “De man die zijn haar kort liet knippen.”
Mij schiet soms nog een andere titel door mijn hoofd: De trein der traagheid. Een fantastisch boek voor je literatuurlijst –  klein van formaat, niet al te dik en ook niet van heel kleine lettertjes. U merkt: Ik ben geen fanatieke lezer.

Die titel schiet mij soms door het hoofd als ik - mijn computer opstart.
Voor dat proces is de “Trein der traagheid’ een perfecte metafoor.
Volgens de stopwatch–app op mijn smartphone duurt het 90
seconden om het apparaat te starten en de agenda app op het scherm te toveren. Dat kan vlugger! Dus moet het ook sneller…
Dat zegt de tijdgeest: Alles wat kan, dat moet.
Snel, sneller, snelst - Tijd is geld!
Maar er is geen tijd
Wat een armoe!

Objectief gezien duurt het dus 1½ minuut, maar het voelt als uren.
En… zoals het voelt, zo is het... Dat zegt de tijdgeest.
Feiten doen er niet toe – wetenschap heeft afgedaan
de onderbuik regeert. Het duurt 90 seconden, maar toch…
Toch bekruipt me de neiging een nieuwe computer te kopen.
Dat gevoel is dwingend. Niet prettig. Ik voel opstandigheid en bied weerstand.

Je hoort vaak dat de so-called social media enorme invloed hebben op het reilen en zeilen van de samenleving. Er is een nieuwe tak van wetenschap aan het ontstaan: influencing… heet het. Dat is een vak! Je kunt influencer worden.
Beinvloeder… wie wil dat niet? Dat wordt vast een verplicht vak in de predikantsopleiding van een steeds meer pragmatische kerk.
Ik kan en wil ze niet volgen: De bloggers en vloggers en
joggers – nee die laatsten ook niet.  Nooit gedaan!
Lukte niet. Ik probeer het ook niet meer.
Ik wandel in de 40 dagen … heb wel een stappenteller gedownload.
Meten is weten, toch? Het voelt soms als 10.000 stappen,
het zijn er… meestal minder, vertelt mijn smartphone.
Die smartphone doet nog veel meer…
Die bepaalt ons gezichtsveld, zo vertelde een 40-er me deze week.
Ze doceert vormgeving en design… en laat me zien dat de vorm van het
smartphone schermpje terugkomt in bijvoorbeeld modern meubilair –
Da’s een trend – zegt ze - Haar dressoirkast heeft vier deurtjes
verticale rechthoeken, waar je ooit twee of drie vierkante
deurtjes zag. Allerlei accessoires in huis … dito.
Dat is de trend: Verticale lijnen … De pastor
in me voelde zich bijna aangesproken.

De smartphone bepaalt ons gezichtsveld.
We maken eindeloos veel selfies. Ons hoofd, hals en eventueel een schouder. Een modetrend doemt op… revers krijgen aandacht;
kraagjes, strikjes, sierraden – zo lang ze binnen dat kader vallen.
We moeten ons presenteren… Iedereen moet kunnen zien hoe hip en
bij de tijd we zijn… iedereen moet kunnen zien hoezeer we passen in deze tijd en in dat verticale kadertje.

Rudolf ontworstelt zich aan de tijdgeest, want in tegenstelling tot alle vorige keren, heeft hij mij dit keer niet op het hart gedrukt om het kort te houden. Maar ook in een lange column is de tijdgeest niet te vangen. Dus ben ik maar enigszins eclectisch te werk gegaan. Dat past trouwens naadloos bij de tijdgeest.
Wij, postmoderne mensen leven zonder een allesbepalend verhaal.
Wij pikken hier en daar wat weg en zetten die losse elementen
in een aardige compositie bij elkaar. Ook dat zie je terug in
moderne interieurs. Daar is de vertrouwde salontafel,
vervangen drie bijeen geplaatste, totaal
verschillende tafeltjes of krukjes,
waarop je je koffiemok
kunt neerzetten.

Ik voeg nog een elementje toe aan mijn columncompositie…
De slachtofferrol. Dat er politici zijn die graag in die rol kruipen
hoef ik u niet te vertellen en dat die laffe houding hen geen electorale
windeieren legt, al evenmin.

Jezelf tot slachtoffer bombarderen van een vermeende kongsi, is van alle tijden, maar mijn onderbuikgevoel zegt me, dat het nog nooit zo heftig is geweest.
Ik hoor mensen die biologie hebben gestudeerd zeggen dat het niet verstandig is. Ik hoor ze die stellingname met zeer valide argumenten onderbouwen, maar niettemin verzamelen wij ons bij de hekken van de
Oostvaardersplassen met karrevrachten hooi. We staan op tegen de wetenschap en voeren  grote grazers... om vervolgens te stemmen op partijen die de ecologische hoofdstructuur om zeep hebben geholpen en zelfs in de klimaatverandering een vijandig kartel zien.
Tussen haakjes – moet er bij die Oostvaarderplassen niet een bordje worden geplaatst, waarop we afstand nemen van wat die Oostvaarders ooit hebben aangericht in de tijd dat Indonesië nog “ons Indië” was?
Of is het dat eigenlijk nooit geweest?

Er wordt woensdag een lage opkomst verwacht.
Politieke partijen roepen op om tegen de z.g. sleepwet te stemmen
omdat je - Ik citeer een radiospot van Marianne Thieme -
nooit iemand moet vertrouwen die veiligheid
belangrijker vindt dan privacy.  De politiek
organiseert het wantrouwen en krijgt
het als een boemerang terug.

Dat je in een democratie zelf die overheid tot overheid maakt,
verdringen we. Natuurlijk, want dan ben je verantwoordelijk
en dus slachtoffer van jezelf en dat past weer niet in de
kadertje van de smartphone.
Ik voel weerstand. Een heel sterke weerstand tegen de tijdgeest.
en daarom extra blij met deze periode van het liturgisch jaar:
Ik biedt inmiddels 28 dagen weerstand tegen het gejakker
nog 12 te gaan. ’t Is bijna Pasen. Opstaan…
tegen de tijdgeest.
Wat een feest!

Reacties zijn gesloten.