Columns

Dit is de nieuwste column. Alle andere columns komen in de lijst hiernaast. Klik er op om het hieronder te kunnen lezen.

Knellende banden

Eigenlijk een merkwaardig thema in een samenleving
die zich zorgen maakt om de eenzaamheid onder haar burgers. 

Bij die knellende banden hebben de organisatoren gedacht aan familie- en vriendschapsbanden. Het verschil tussen die twee wordt – kort gezegd – vaak gedefinieerd als: familie overkomt je, vrienden kies je. Ik maak daar wat aantekeningen bij.

Kent u de man die niet bestaat? Het is een Chinese jongen van begin twintig.

Slachtoffer van mensensmokkel. Jarenlang opgesloten en uitgebuit in de keuken
van zo’n specialiteitenrestaurant met een mooie naam: “Hemelse vrede” of zoiets.

Hij wil graag terug naar China, maar China kent hem niet en laat hem dus niet toe.  
Plan B. In Nederland blijven, maar NL kent hem niet en hij heeft geen papieren.

De man die niet bestaat, verblijft in Groningen. Zonder enige band met de samenleving. De bureaucratie dwingt hem tot een bandeloos leven.
Een hulpvaardige advocaat noemt zijn zaak: een zombiedossier.

Chan – zo heet hij  – is bandeloos.

Bandeloosheid is een negatief geladen woord. Het roept associaties op met wangedrag.  Dronkenschap, orgies, grof geweld. Bij Chan is dat allemaal niet aan de orde. Zijn bandeloosheid leidt alleen maar tot eenzaamheid en eindeloze verveling.
Laat je hem vrijwilligerswerk doen? Dan krijg jij een boete.
Bij Chan knelt het meest dat gevoel van intens diepe machteloosheid. 
Over zijn leven zou je boek kunnen schrijven. Kafka zou er wel raad mee weten.

De bandeloosheid – met alle negatieve connotaties – zit hem in de wet- en regelgeving. De bureaucratie organiseert een zo grote hoeveelheid wantrouwen. 
dat goedwillende ambtenaren aan handen en voeten gebonden zijn. Die banden knellen en mede daardoor wordt de band tussen burgers en overheid steeds losser en dat leidt dan weer tot allerlei andere uitingen van bandeloosheid.

Van ons Zeeuwen is bekend dat we zuunig zijn.  Dat betekent niet dat we krenterig zijn. Wie atter zuunig is op zijn spullen, zurregt er hoed vô  
Ondertiteling: Wie zuinig op zijn spullen, zorgt er goed voor.
Laten we zuinig zijn op onze banden, want we kunnen niet zonder.
Die zuinigheid geldt uiteraard ook voor je persoonlijke banden met familie en vrienden. Ik moet bekennen dat ik heel wat relaties, die heel goed hadden kunnen uitgroeien tot hechte vriendschappen, heb verwaarloosd in mijn leven.
Contacten – legio. Een netwerk waar je U tegen zegt…  Maar vrienden – dat is nog heel iets anders. Ik heb er een paar. Daar ben ik zuinig op, althans dat probeer ik, want ik ben daar niet zo goed in, vrees ik. Nie zunig genoeg...

Familie… Ik heb drie lieve zussen… en drie zwagers. Ze wonen allemaal in Zeeland en dat is goed. De banden zijn er, maar - mede door de afstand –  knellen ze niet.

Ik had ook een broertje. Hij heette Kees en heeft maar een paar uur geleefd.
Ik heb hem nooit gezien, maar me wel vaak afgevraagd hoe het geweest zou zijn
als we samen waren opgegroeid. Ik weet dat hij – als hij was blijven leven – gehandicapt zou zijn geweest… … Zou ik me medeverantwoordelijk hebben gevoeld voor zijn welzijn? Ik denk het wel.

Maar...sinds het jaar 2000 heb ik toch een broer. Iemand die mij eerst als collega beschouwde, later als vriend en als ik hem nu schrijf zet ik boven mijn brieven:
My dear brother.

Ik ben – als rechtgeaarde Zeeuw – nogal nuchter,  niet iemand die snel heel grote woorden gebruikt… Als ik in de kerk bijvoorbeeld iemand aanspreek met “broeder”
dan is dat met een olijke twinkeling in mijn ogen en een glimlach om mijn lippen.
Een geintje…

Maar bij Sylvestre – zo heet hij – is dat anders. Hij is meer dan een collega – een vriend, die ik mijn broer noem. Waarom? Omdat zijn manier van leven me iets doet. Hij ontroert me… Hij inspireert me… Mijn leven is anders geworden sinds onze eerste ontmoeting. ‘t Is fascinerend. Ik laat me uitdagen door zijn levenshouding in de barre sociaaleconomische omstandigheden waarin zijn land verkeert.

Hij is predikant in een straatarm land. Samen met zijn gemeente zorgt hij voor mensen in  nood. In en om zijn kerkgebouw wordt gekookt voor patiënten in het ziekenhuis en gedetineerden in de gevangenis… In zijn huis wonen, naast zijn gezin
ook een stel  weeskinderen, die ze voeden en kleden en naar school laten gaan.
Als ik vraag naar het waarom dan is antwoordt hij in alle eenvoud:
Omdat ik denk dat Jezus het ook zo zou doen.
Die heel praktische manier van gelovig–zijn, heeft die band ooit geschapen.
Het is een band als met een broer… a brother in Christ … Iemand voor wie je
je medeverantwoordelijk voelt…

Knelt die broeder-band dan nooit? Die knelde eigenlijk alleen op de momenten dat probeerde die band te verbreden, van een persoonlijke tussen twee mensen,
tot een niet vrijblijvende verbinding tussen een Nederlandse geloofsgemeenschap
en die van Bwiza in Bujumbura de hoofdstad van Burundi, waar hij de voorganger is.  Dat is niet gelukt… In Nederland blijft men graag vrij om elk jaar een ander goed doel te kiezen. Zou dat nou bindingsangst zijn? Angst voor knellende banden?Wantrouwen misschien?
Familie overkomt je en je vrienden kies je… zeggen ze.
Mij is de vriendschap met Sylvestre overkomen.
De broederschap is onze keuze.

Het is een keuze die banden versterkt tussen wit en zwart
Als ik alleen door Bujumbura loop voel ik hoe het is om een andere huidskleur te hebben dan de meerderheid.
Iets soortgelijks had ik ooit in Joods Jeruzalem… ineens voel je hoe het is om bij een andere religie te horen en dat helpt me nu om open te zijn t.o.v. moslims.
Het is een keuze die banden versterkt tussen mensen met verschillende geloofsbelevingen.

Ik heb persoonlijk niet zoveel met het hiernamaals…
Toen ik dat ooit aan een groep theologiestudenten in Bujumbura vertelde schrokken ze zich een hoedje. Ze zagen me even aan voor een mens zonder hoop en dat terwijl Afrika leeft van de hoop. Zonder dat aspect van de religie zouden tienduizenden letterlijk hopeloos zijn. Ik ben sindsdien zuniger op de hoop van anderen. 

De keuze voor broederschap is er een tegen vrijblijvendheid.
Broederschap kan wellicht leiden tot het helen van wonden
die door knellende, koloniale banden zijn geslagen.
Voor mij begon het met een “Brother in Christ”
en zijn geloofsgemeenschap, maar ik wil niet
het alleenrecht claimen voor gelovigen
om te kiezen voor broederschap
binnen de family of men.

En als je toch vindt dat dat je
veeleer overkomt…
Ook goed!

Reacties zijn gesloten.

Alle Columns