Centrum voor Samenleving, Kerk en Cultuur
Centrum voor Samenleving, Kerk en Cultuur
Centrum voor Samenleving, Kerk en Cultuur

Woorden van zachtheid en dialoog…. Nou ja zacht…..

door | feb 15, 2024

Woorden kunnen bedriegen, bedreigen en misleiden. Woorden kunnen mensen wegzetten of een begin vormen van verwijdering. Woorden kunnen daarentegen ook een positieve kracht kunnen vormen. Woorden kunnen uiting geven aan wat er van binnen leeft. Ze kunnen helen, mensen met elkaar verbinden en bijdragen aan een mooiere wereld.
En dat kan allemaal met de 26 letters die we kennen van het alfabet. Het is enkel niet welke letters je kiest of wat je besluit te zeggen, maar ik denk ook de manier waarop.

Graag neem ik jullie mee met een paar gebeurtenissen uit mijn leven waarin dit een rol heeft gespeeld.

Ongesproken gebaren. Niet altijd even duidelijk.

Ik was met mijn klas in de bibliotheek en ze kregen uitleg hoe ze een boek konden kiezen. Inmiddels waren een paar leerlingen stoer op de tafels gaan zitten. Ik gebaarde vriendelijk naar de mannen om van de tafels af te gaan. Dit deden ze uiteindelijk keurig. Behalve een jongen. Die zwaaide vriendelijk naar mij terug. Ik gebaarde nog twee keer om van de tafel af te gaan, hij deed mijn gebaar na en lachte er vriendelijk bij. Ik liep naar hem toe om het nog een keer te zeggen en l een maatregel. Het was immers drie keer gevraagd. Hij ging van de tafel af.
Had ik geen gezag? Was dit dwarsigheid. Deze jongen was autistisch, behoefte aan structuur en een duidelijke boodschap. Mijn gebaar had hij begrepen als een zwaaien naar hem en dat deed dus hij vriendelijk terug. Ja en als juf dan nog een keer zwaaiend gebaart, dan doe je dat gewoon na.
In de les wist hij precies op welke bladzijde ik was gebleven of wat er op de planning stond. Als ik zocht in mijn planning, dan riep hij luid en zeer duidelijk blz. 45 grammatica opdracht 6 zin 5. Dat was weer handig.
De klas accepteerde dit. Als ik het huiswerk controleerde en de leerlingen aan mijn bureau kwamen. Hij riep de namen op alfabet luid en duidelijk. Wist precies wie er een spreekbeurt moest houden op welke dag. Verlengde de boeken op de computer van zijn klasgenoten, op alfabet en vaste volgorde. De klas begreep zijn manier van communiceren en profiteerde hier ook van. Hij wist immers alle afspraken, huiswerk en wat er gedaan moest worden.

Wie goed doet, goed ontmoet. Maar wat doe je? Dank je wel of Nee dank je.

Een broeder die wij goed kenden uit het klooster van Vught vertelde eens het volgende. Regelmatig kwam hij dezelfde zwerver tegen, een lastig type, luidruchtig en hij hield wel van een biertje. Niet erg geliefd, de mensen liepen er met een bocht om hem heen. Hij had een moeilijk verleden en was vaak afgewezen. Broeder Wim kocht wel eens een broodje en had een pak papieren zakdoeken gekocht toen hij zwaar verkouden in het park op een bankje zat. Vaak maakte hij een praatje. De zwerver had weinig bezittingen en verbleef gelukkig voor de nacht in de opvang. Op een koude herfstige dag was de broeder was behoorlijk ziek en ging richting huis. De zwerver stond op een hoekje bij het station bij de uitgang. Hij hoorde de broeder niezen en proesten. Uit zijn zak kwam een pakje zakdoeken wat de broeder erg bekend voor kwam. Het was niet al te schoon, maar de zwerver stak zijn hand uit met een zakdoek.
Wat doe je dan? Met deze hand die aan jou wordt aangereikt. Dit gebaar wat klinkt als het woord alsjeblieft voor jou?

Sinterklaas. Woorden met het hart gesproken en begrepen.

Jaren geleden verzorgde ik het Sinterklaasfeest voor de kinderen van het Astmafonds West-Friesland. Dat ging altijd prima. Ik genoot ervan..
Tot de Sint er wegens gezondheidsredenen mee ophield en er was nog maar een paar weken om alles te regelen. Gelukkig bood iemand van de zwemgroep haar man aan om deze functie op zich te nemen. Hij had het jaren gedaan, had de kleding, inclusief pruik en staf. Ik was opgelucht.
Er kwam een echte Sinterklaas binnen, wat een mooi kostuum, statig voortschrijdend naar zijn stoel ging hij zitten. Ik was zeer tevreden met deze Sinterklaas. Maar toen hij zijn begon te vertellen ging het in het West-Fries met de nodige humor. Mij brak het zweet uit. Ik wist niet waar ik het moest zoeken, wat nu. De pieten noemde hij zijn moidjes. En tegen een ouder Bin jou ook hier. Waar ik bang voor was, bleek een Sint te zijn met hart en ziel voor zijn taak op 5 december. De kinderen stoorden zich niet aan zijn dialect. Voor ieder kind had hij tijd en een praatje. De ouders genoten van zijn West-Friese grappen tussendoor.
Met humor, zachtheid en aandacht was hij aanwezig. Het was het mooiste Sinterklaasfeest dat ik heb georganiseerd. Kinderen gingen bloid de deur uit en ouders lachend. Het jaar daarna hebben we hem weer uitgenodigd op verzoek van veel ouders.

Harde woorden.

Hou je bek en ga aan je eigen werk. Wat een chagrijnige kop heeft u.
Moet je dat als docent accepteren? Ik had een lastige klas en de meest lastige puber kwam als eerste de klas binnen. Nou wat een chagrijnige kop heeft u. Ik vertel ”Mijn moeder is overleden” “ow” zegt ze en loopt door. Ik heb niet de energie om haar te corrigeren.
De rest van de klas komt binnen met de nodige levendigheid. Ik begin mijn les en probeer ondanks mijn verdriet vol te houden. Opeens hoor ik achter mij schreeuwen. “Bek dicht, kop houden D’r moeder is dood.” Het is stil in de klas en ik ga achter mijn bureau zitten. Die lastige puber die je de les onmogelijk kan maken loopt op mij toe. Mijn oma is ook overleden, ik begrijp u hoor.

De 26 eigenwijze letters van het alfabet. Die letters waarmee je kunt kiezen welk woord je maakt en hoe je dit uitspreekt naar de ander. Laat dit woorden van verbinding en accepteren zijn. Woorden uitgesproken en gehoord. Daartussen ligt het elkaar begrijpen. Soms klinken ze ruw en zijn ze zacht van binnen, maar komt het zo knetterhard naar buiten. Dan zijn woorden weer hard, keihard en niet te stuiten. Laten we blijven proberen om ook de mens achter deze woorden te blijven zien. Ook al is zijn taal niet jouw taal en zijn woorden niet die jij gekozen zou hebben.

Alle columns

Wat is eigenlijk gezond?

Het is tijd voor écht gezond voedsel: we eten onszelf ziek – kopte Trouw gisteren. Caring Docters wil een eind maken aan de gehaktbal en het sudderlapje in de zorg. En niet alleen in de zorg, maar ook thuis wordt gepleit voor gezonder eten. Wen er maar alvast aan,...

Hoe weet je wat waar is?

Beste mensen Hoe weet je wat waar is? Het thema is wellicht mede ingegeven door de ontwikkelingen op het gebied van A.I. Die kunstmatige intelligentie heeft vast positieve en negatieve kantenm maar daarvan en van de electronische manipulatie, die daaruit voortkomt,...

Weet u hoe laat het is?

Weet u hoe laat het is? Het simpele antwoord is ...   Er zijn echter tijdstippen die niet op je horloge staan.Die tijdstippen liggen alle rond het middernachtelijk uur.Tijden bij nacht en ontij: 5 voor 12; 2 voor 12 Het ultieme onheil lijkt nabij. Om...

Volgende bijeenkomst

okt 06
15:00 - 16:30